Choroby układu sercowo-naczyniowego dotyczą przede wszystkim serca, tętnic i żył. Najczęstszymi schorzeniami układu krążenia są m.in.:
- nadciśnienie
- miażdżyca
- zawał mięśnia sercowego
- niewydolność serca
- udar mózgu
- zaburzenia rytmu serca m.in. migotanie przedsionków, tachykardia
- choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa).
Kobiece serce choruje inaczej
Myślisz, że zawał to męska rzecz? U kobiet choroby układu krążenia nie występują rzadziej niż u mężczyzn, tylko później. Ale to kobiety częściej umierają z ich powodu. Momentem przełomowym jest wejście w okres okołomenopauzalny, czyli ok. 50. roku życia. Do tego czasu kobiecy organizm jest chroniony przez hormony, w tym przede wszystkim estrogeny. Kiedy organizm przestaje je produkować, pogarsza się metabolizm, co sprzyja rozwojowi chorób układu krążenia. Zagrożenie wzrasta z wiekiem oraz jeśli masz:
- cukrzycę
- nadciśnienie tętnicze
- podwyższony cholesterol.
Polki częściej umierają na choroby serca, chociaż więcej kobiet w Polsce choruje na raka piersi.
Objawy, na które warto zwrócić uwagę
Wiele objawów zawału serca jest bardzo zbliżonych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Są to:
- ból zamostkowy, promieniujący do lewego ramienia
- silny ból w klatce piersiowej trwający co najmniej 20 minut, który nie ustępuje po zmianie pozycji lub odpoczynku i może promieniować do szyi, żuchwy, lewej ręki, nadbrzusza oraz na plecy
- pieczenie lub ucisk za mostkiem
- omdlenie
- zawroty głowy
- duszność.
Jednak kobiecy zawał serca bywa podstępny i może dawać dodatkowo objawy, które nie zawsze kojarzą się z chorobami serca. Warto zatem zwrócić uwagę na takie objawy jak:
- narastające zmęczenie
- zła tolerancja wysiłku
- dolegliwościami ze strony układu pokarmowego: zgaga, nudności, odbijanie się.
Wśród nietypowych symptomów zawału serca u kobiet znajdują się również takie, które mogą być mylone z menopauzą, czyli kołatanie serca czy uderzenia gorąca. Kobiety często bagatelizują te objawy i dlatego prawidłowa diagnoza bywa opóźniona. Właśnie z tego powodu zawał serca u kobiet stanowi ogromne zagrożenie, a rokowania bywają gorsze niż przypadku mężczyzn.
Żyj w zgodzie ze swoim sercem
Duży wpływ na rozwój chorób układu krążenia ma współczesny styl życia. Jak na co dzień dbać o swoje serce?
- Ogranicz w diecie tłuszcze nasycone i sól.
- Uprawiaj regularnie aktywność fizyczną.
- Pilnuj prawidłowej masy ciała.
- Kontroluj ciśnienie tętnicze krwi.
- Dbaj o prawidłowy poziom cholesterolu we krwi.
- Nie pal i unikaj biernej ekspozycji na dym tytoniowy.
- Ogranicz picie alkoholu.
Podstawowe badania
Choroby serca, naczyń krwionośnych i całego układu krążenia leczy specjalista kardiolog. Skierowanie do kardiologa może wystawić Ci lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Może też zdecydować o skierowaniu na badania, takie jak:
- EKG (elektrokardiografia) – badanie czynności elektrycznej serca
- echo serca (echokardiografia) – badanie obrazowe serca
- próba wysiłkowa – badanie czynności elektrycznej serca w czasie wysiłku.
Jeśli masz e-skierowanie do kardiologa, to na pierwszą konsultację możesz umówić się
korzystając z centralnej e-rejestracji.
Poznaj centralną e-rejestrację.
Zgłoś się do programu profilaktycznego
Dla osób narażonych na choroby układu krążenia został opracowany Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK). Jego celem jest zmniejszenie zachorowalności i umieralności Polaków na choroby układu krążenia. Dzięki programowi możesz zdobyć większą wiedzę na temat tych chorób oraz poznać zasady zdrowego stylu życia.
Jak skorzystać z programu?
Z programu możesz skorzystać w swojej przychodni POZ (podstawowej opieki zdrowotnej). Nie potrzebujesz skierowania. Wystarczy, że zgłosisz chęć wzięcia udziału w programie.
Co Cię czeka w ramach programu?
Lekarz lub pielęgniarka przeprowadzi z Tobą wywiad i skieruje Cię na pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz na badania biochemiczne. Na ich podstawie lekarz dokona oceny ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia i ewentualnie wskaże kolejne zalecenia, takie jak:
- ponowne badanie za 5 lat
- edukacja zdrowotna i ponowne badanie za 5 lat
- pozostanie pod kontrolą lekarza POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) poza programem
- skierowanie na dalsze leczenie do specjalisty.
Niewydolności układu sercowo-naczyniowego, z uwagi na ogromną liczbę zachorowań, na całym świecie uznawane są za choroby cywilizacyjne.
Dieta DASH
W zapobieganiu i leczeniu nadciśnienia szczególnie polecana jest Dieta DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension). Zmniejsza ona także m.in. ryzyko innych chorób sercowo-naczyniowych oraz zaburzeń lipidowych. Może ją stosować każdy, kto chce zadbać o swoje serce.
Podstawą tej diety są:
- warzywa i owoce
- produkty zbożowe pełnoziarniste
- ryby i chudy drób
- orzechy i oleje roślinne.
Zgodnie z zaleceniami diety DASH należy ograniczyć:
- czerwone i przetworzone mięso
- produkty z dodatkiem cukru i soli.
Bezpłatne jadłospisy opracowane na podstawie diety DASH znajdziesz na stronie Diety NFZ.
